Project

Kansen voor Agroforestry in de regio Nijmegen

Samenvatting

Thema

Herontwerp (redesign) agrifood productiesystemen

Agroforestry staat momenteel sterk in de belangstelling. De gemeente Nijmegen ziet agroforestry als een onderdeel van de strategie om regionaal de omgevingskwaliteit te verhogen. Dit tweejarige project (2018-2019) draagt bij aan de ontwikkeling van een toekomstvisie, gericht op het gebied tussen Arnhem en Nijmegen, gebaseerd op het gedachtengoed van agroforestry.

Projectstatus: gerealiseerd

Agroforestry (“The practice of deliberately integrating woody vegetation (trees or shrubs) with crops and/or livestock production systems to benefit from the resulting ecological and economic interaction”) is een opkomend fenomeen in Europa. Agroforestry biedt een mogelijke uitweg uit de race naar steeds intensievere landbouw. Agroforestry biedt ook een mogelijkheid om huidige bossen en stadsgroen om te zetten naar voedselproducerende terreinen. Echter, deze uitweg is lang en vol beleidsmatige, economische en agro-ecologische obstakels; er is daar nog veel werk te verzetten.

De gemeente Nijmegen is in 2018 European Green Capital, een initiatief van de Europese Commissie [5]. Deze uitverkiezing is onderdeel van een strategie om regionaal de omgevingskwaliteit te verhogen. Agroforestry, waaronder voedselbossen is een belangrijk onderdeel van deze strategie, omdat agroforestry (in potentie) grote positieve effecten heeft op milieu, natuur, landschap en leefbaarheid. Er zijn echter vragen over hoe die omschakeling kan plaats vinden: wat doet grootschalige omschakeling naar agroforestry met het landschap en hoe is het nieuwe landbouwsysteem in de regionale (afzet)netwerken in te passen? Kortom, er zijn vragen over hoe de transitie naar agroforestry landschappen moet gaan plaats vinden.

Het hoofddoel van het project is om bij te dragen aan de ontwikkeling van een toekomstvisie voor het gebied tussen Nijmegen en Arnhem gebaseerd op het gedachtengoed van de agroforestry.

Achterliggende doelen zijn:

bijdragen aan de transitie richting duurzame landbouw
bijdragen aan de regionale voedselvoorziening in de regio Nijmegen
ontwerpen van een strategie die behulpzaam is voor duurzame regionale landschapsontwikkeling.

Om dit te bereiken wordt gedurende het project bestaande kennis gecombineerd met de inventarisatie van activiteiten die al gaande zijn, met de wensen en mogelijkheden van nieuwe initiatieven. Uiteindelijk leidt dit, naast een goed beeld van de concrete mogelijkheden, tot een ontwerp voor een regionaal voedsellandschap Arnhem-Nijmegen, gebaseerd op agroforestry.

IMPACT

Resultaten voor de beroepspraktijk

De beroepspraktijk heeft een idee van de manier waarop de regio Nijmegen kan worden ingericht, als een nieuw bedrijfssysteem zoals agroforestry zou worden ingevoerd. Daarnaast is hun kennis over agroforestry vergroot: ze leren dat er veel meer vormen zijn dan voedselbossen.

Resultaten voor het onderwijs

Studenten werken gezamenlijk aan actuele vraagstukken, gericht op een duurzame toekomst. Ze werken in opdracht van, en worden ondersteund door het werkveld en krijgen op die manier inzicht in de werkwijze in de beroepspraktijk.

Meerwaarde KCNL

Het KCNL heeft de link gelegd tussen de gemeente, de Stichting Van akker naar bos en de onderwijsorganisaties. Op deze manier draagt het KCNL bij aan samenwerking en kennisdeling tussen het werkveld en het onderwijs.