Kennis voor Grasland en beweiding

Het beheer van grasland is ingewikkelder geworden door de complexere wensen vanuit de maatschappij en de interactie tussen de verschillende wensen. Een voordeel op het gebied van emissies kan bijvoorbeeld een nadelig effect hebben op biodiversiteit. Meer kennis over beweiding draagt bij aan optimale benutting van graslanden. Met dit project willen we deze kennis genereren en ontsluiten.

De vraag is: hoe kunnen graslanden optimaal beheerd en benut worden om waarde te creëren voor de grazers, de ondernemer én de maatschappij? Een consortium bestaande uit groene hbo’s, groene mbo’s, melkveehouders, een keten van melkveehouders en zuivel, een adviesbureau en buitenlandse onderzoeksinstellingen gaat zich gedurende twee schooljaren richten op deze vraag.

Vier sporen praktijkgericht onderzoek

Het project ondersteunt veehouders bij de diverse ecologische, economische en maatschappelijke wensen die samenhangen met grasland. Er worden vier sporen gevolgd: technische kennis, mind-set, tools en training/scholing.

Deze zijn uitgewerkt in vier werkpakketten, met de volgende doelen:

1. Inzicht in de invloed van graslandmanagement op relevante functies van grasland én het aangeven van handelingsperspectief voor veehouders;
   
2. begrijpen wat (huidige en toekomstige) veehouders beweegt, identificeren van belemmeringen bij gebruik van grasland en beweiding, inzicht in de sociale omgeving van bedrijven met grasland en identificeren van oplossingsrichtingen;
   
3. ontwikkelen van een set aan tools die de melkveehouder op het eigen bedrijf praktische ondersteuning bieden in het graslandmanagement om tot een betere benutting van grasland en beweiding te komen;
   
4. ondersteunen van graslandmanagement en beweiding door training en scholing van (toekomstige) gebruikers.

Steeds meer weidegang

In 2012 heeft de melkveesector het Convenant Weidegang afgesloten. Inmiddels hebben meer dan 80 partijen uit de gehele zuivelketen dit Convenant ondertekend. Sinds 2015 neemt beweiding weer toe (zie figuren).

Percentage weidende bedrijven (Duurzame Zuivelketen, 2020) en percentage melkkoeien met dag- en nachtbeweiding, dagbeweiding en geen beweiding (CBS, 2021)

Grasland en beweiding hebben tevens invloed op emissies van broeikasgassen, o.a. via de relatie tussen vers gras en methaanemissie en ook via koolstofvastlegging (CO₂) in grasland. Beweiding is onderdeel van de uitvoeringsagenda van het “Programma Duurzame Veehouderij” van LNV met de veehouderijsectoren, waarin doelen op het gebied van milieu, klimaat, grondgebondenheid, biodiversiteit en dierenwelzijn zijn opgenomen. De zuivelsector (ZuivelNL, Duurzame Zuivelketen) hecht sterk aan het stimuleren van weidegang, ook in relatie tot andere duurzaamheidsdoelen, en de verankering daarvan in het onderwijs.

Het is voor de individuele veehouder een zoektocht naar optimaal beheer. Door goede kennis bij de ondernemer kan handelingsperspectief worden geboden om via managementmaatregelen de aandachtspunten van beweiding het hoofd te bieden. Dit project draagt hier aan bij.

Dit onderzoek is medegefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).