Project

Lerend Netwerk Rendabel Particulier Bosbeheer

Samenvatting

Thema

Veerkracht (resilience) van natuurlijke bronnen

Hoe houd ik mijn bos of stukje natuur in stand? Welke mogelijkheden heb ik om het beheer te financieren? Hoe betrek ik mijn familieleden, medeaandeelhouders en omgeving bij nieuwe ideeën? Welke kennis en kunde heb ik nodig om mijn ambities voor mijn landgoed te realiseren? Oftewel, hoe beheer ik mijn bos rendabel en duurzaam? VHL, VBNE en FPG zoeken samen naar antwoorden.

Projectstatus: gerealiseerd

UPDATE: dit project is afgerond. Enkele artikelen en een cursus zijn te vinden onder Downloads in de kolom hiernaast.

__________________________________________________________

Deze vragen staan centraal in het Lerend Netwerk Rendabel Particulier Bosbeheer. Middels het faciliteren van dit lerend netwerk, zoeken Van Hall Larenstein (VHL), de Vereniging van Bos en Natuureigenaren (VBNE) en Federatie Particulier Grondbezit (FPG) naar praktische handvatten en innovatieve inzichten, waar particuliere bos- en natuureigenaren mee aan de slag kunnen.

Economische dragers

Nederland telt ongeveer 1400 particuliere boseigenaren. Het beheer van het eigendom is vaak gericht op het in stand houden van het bos (en natuur), veelal in de vorm van een landgoed, en dit over te dragen aan de volgende generatie. Inkomsten uit houtproductie en subsidies zijn tot nu toe de voornaamste economische dragers voor deze continuïteit. Echter, de subsidies voor het beheer van bos en natuur zijn de afgelopen jaren flink verlaagd. Hierdoor wordt de boseigenaar uitgedaagd om (ook) op andere manieren tot een rendabele bedrijfsvoering te komen.

Hoewel al veel kennis is ontwikkeld t.a.v. nieuwe verdienmodellen, kunnen individuele landgoedeigenaren deze kennis niet automatisch één-op-één toepassen. Tijdens de verschillende bijeenkomsten van het lerend netwerk staat telkens een uitdaging van één van de particuliere bos- en natuureigenaren centraal. Met behulp van expert-input en intervisie wordt de uitdaging verkend en aangescherpt.

Relevante onderzoeksvragen

Deze bijeenkomsten hebben enerzijds tot doel de individuele deelnemer verder te helpen, door reeds beschikbare kennis en kunde door te vertalen, anderzijds zijn we binnen het lerend netwerk ook op zoek naar nieuwe kennis en kunde. Om die reden kijken we na elke bijeenkomst ook hoe we de aangescherpte uitdaging kunnen doorvertalen naar relevante onderzoeksvragen, studentprojecten en nieuwe samenwerkingsverbanden.

IMPACT

Het oprichten van een netwerk is geslaagd. De bijeenkomsten zijn inspirerend geweest en hebben geleid tot meerdere studentopdrachten en afstudeertrajecten. Een van de deelnemers heeft mede door dit project samen met The Plant de cursus Voedsel in het Bos ontwikkeld voor landgoedeigenaren. Ook heeft deze zijn eigen ambities om een voedselbos aan te leggen een concreet vervolg gegeven. In navolging van dit KCNL-project is er succesvol een POP3 subsidie verworven om de volgende stappen te zetten.

Door het project zijn cursussen ontwikkeld en georganiseerd. Vanuit co-creatie heeft het project zijn loop gekregen en heeft het concrete vervolgen gekregen; er is ‘bewogen’ om te komen naar de onderwerpen waar het echt over moet gaan. Met andere woorden, de vraagarticulatie is gaandeweg het proces aangescherpt.

Resultaten voor de beroepspraktijk

Gepoogd is een lerend netwerk op te zetten dat elkaar blijvend zou ontmoeten. Dit laatste is niet gelukt. De eerste bijeenkomst met Landgoed Welna heeft wel een positief gevolg gehad. Het project heeft Landgoed Welna de gelegenheid geboden om een oproep te doen om samen een voedselbos op te zetten en dit wordt nu daadwerkelijk opgepakt. Na een bezoek aan Ketelbroek, het voedselbos van Wouter van Eck, is er samen met The Plant een cursus opgezet over voedselbossen voor landgoedeigenaren. Dankzij een POP3-subsidie is er bovendien een Rekentool gemaakt waarmee iemand kan bekijken hoe een voedselbos op zijn land eruit zou kunnen zien en wat het verdienmodel zou kunnen zijn.

Resultaten voor het onderwijs

Naast de verschillende studentopdrachten gedurende het project wordt de thematiek van voedselbossen nu in leerjaar 2 aangeboden van de opleiding Bos- en Natuurbeheer. De interesse wordt hiermee gewekt. Er zijn stages bij landgoed Welna en Ketelbroek.

Meerwaarde KCNL

Het KCNL heeft de ruimte geboden om in de gezamenlijke zoektocht de vraagarticulatie aan te scherpen.
Het KCNL heeft het proces gefaciliteerd.
Het KCNL is een goede springplank geweest om financiering te vinden, wat voor natuurbeheer normaal gezien moeilijker is vanwege de relatief kleine economische impact.
Naast de kaders en de visie heeft het KCNL hier ook financieel aan kunnen bijdragen.